2022 / 14 juni : Jorgen Advocaten

Wat is een overeenkomst?

Wat is een overeenkomst?

Bij een overeenkomst is altijd sprake van twee of meer partijen. Wat deze twee partijen bindt, is dat zij overeenstemming hebben bereikt over een product of dienst. De ene partij doet een aanbod en de andere partij aanvaardt het aanbod. In beginsel ontstaat er dan een overeenkomst. Een praktisch voorbeeld is wanneer u op de markt staat waar bananen voor twee euro worden verkocht. De verkoper doet in zo een geval een aanbod. Op het moment dat u geïnteresseerd bent in dat aanbod, kunt u dat aanvaarden door middel van een betaling. Er dan sprake van een overeenkomst. In de praktijk kan het echter voorkomen onduidelijkheid tussen partijen ontstaat over gemaakte afspraken. Het is daarom belangrijk om inzicht te hebben in de essentiële elementen van een overeenkomst.

Een meerzijdige rechtshandeling

Een overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling waarbij partijen jegens elkaar verbintenissen aangaan. Een rechtshandeling is een op rechtsgevolg gerichte wil die zich heeft geopenbaard door middel van een verklaring. In de voorgaande alinea werd het voorbeeld van de marktverkoper gebruikt. In zijn geval is de op rechtsgevolg gerichte wil die   zich door een verklaring openbaart, het feit dat de marktverkoper een publiekelijk aanbod doet voor de verkoop van zijn goederen. Dit aanbod is dan een rechtshandeling. Wanneer een individu daarop reageert door middel van een aanvaarding van het aanbod, is sprake van twee rechtshandelingen die kunnen leiden tot een overeenkomst.

Discrepantie tussen wil en verklaring

Stelt u zich voor dat u op de markt staat en er wordt een aanbod gedaan van vijf euro voor een paar schoenen. U ziet dit als een koopje en besluit direct tot betaling over te gaan. Wanneer u wilt betalen geeft de verkoper echter aan dat de prijs daadwerkelijk 50 euro is en er sprake is van een fout. Dit betekent dat de wil van de verkoper niet overeenkomt met zijn verklaring. In beginsel zou dit betekenen dat er geen overeenkomst tot stand is gekomen, aangezien de verklaring niet overeenstemt met de wil. In de praktijk leidt dit tot problemen. Dit zou immers betekenen dat u nooit zeker zult weten of er sprake is van een overeenkomst. Het blijft altijd de vraag of het aanbod van de verkoper wel overeenstemt met zijn wil. De leer van de dubbele grondslag heeft echter meer duidelijkheid verschaft.

Opgewekt vertrouwen

Op grond van de leer van de dubbele grondslag wordt ook gekeken naar het opgewekte vertrouwen. Of sprake is van opgewekt vertrouwen is afhankelijk van bepaalde gedragingen en omstandigheden. Als u zich in een situatie bevindt waarin een verkoper aangeeft een fout te hebben gemaakt, is het mogelijk dat u op basis van de feiten en omstandigheden er nog steeds erop mag vertrouwen dat alles klopt. Dit verschilt per individueel geval. Stel dat u op internet merkschoenen vindt, die normaal duizend euro kosten, voor een bedrag van twintig euro. Dan zou het kunnen zijn dat geen sprake van gerechtvaardigd vertrouwen, aangezien die schoenen normaal gesproken een meer kosten. Er wordt dan eerder aangenomen dat sprake is van een fout en er geen overeenkomst tot stand is gekomen.

Juridisch advies

In de praktijk komen regelmatig juridische problemen met betrekking tot overeenkomsten voor. Kan er bijvoorbeeld worden bewezen dat vertrouwen is opgewekt of niet? Dit is van belang om te kunnen concluderen of er wel of niet sprake is van een overeenkomst. Het kan zijn dat u zich nu in een situatie bevindt waarin u niet zeker weet of u aan een overeenkomst of contract gebonden bent. Ook kunt u zich benadeeld voelen omdat u nooit een overeenkomst heeft willen aangaan. Er zijn verschillende situaties denkbaar. Aarzelt u in dergelijke situaties niet om goed juridisch advies in te winnen.